Muto

Muto
1.
mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
I.
Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):

neque se luna quoquam mutat,

does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:

ne quis invitus civitate mutetur,

be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:

hinc dum muter,

if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—
II.
Transf.
A.
Of change in the thing spoken of itself.
1.
In gen.
a.
Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.

vario): sententiam mutare numquam,

Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:

consuetudinem dicendi,

id. Brut. 91, 314:

mentes vestras voluntatesque,

id. Prov. Cons. 10, 25:

cum testamentum mutare cuperet,

id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:

ne haec mutet fidem,

Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:

tabulas,

to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:

natura nescia mutari,

incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:

mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,

Liv. 8, 28, 1:

facilem mutatu gentem,

Tac. A. 14, 23.—With ad:

gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,

Quint. 10, 7, 3:

ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,

id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:

mutata suos flumina cursus,

Verg. E. 8, 4:

negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,

Quint. 1, 5, 89.—With cum:

cum illo fidem,

Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:

facies locorum cum ventis simul mutatur,

Sall. J. 78, 3:

qui cum fortunā non animum mutāsset,

Vell. 2, 82, 2:

quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,

Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:

bona facile mutantur in pejus,

Quint. 1, 1, 5.—With ex:

nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,

Quint. 3, 4, 14:

ex feminis mutari in mares,

Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:

de uxore nihil mutat,

Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:

quantum mutatus ab illo Hectore,

Verg. A. 2, 274:

longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,

Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet. ):

ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

Hor. A. P. 60.—
b.
Neutr., = mutari, to alter, change:

quantum mores mutaverint argumentum,

Liv. 39, 51, 10:

postquam mutabat aestus,

Tac. A. 2, 23; 12, 20:

annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,

Liv. 5, 13, 1:

mox in superbiam mutans,

Tac. A. 12, 29:

adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,

Liv. 9, 12, 3:

tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,

id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—
(β).
To differ, be different:

pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,

Varr. R. R. 2, 2, 12:

quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,

Gell. 2, 23, 7.—
(γ).
Of style, to vary:

an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,

Cic. Or. 31, 109.—
2.
In partic.
a.
To change the color of, to color, dye (cf.:

inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,

Verg. E. 4, 44:

nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,

Quint. 1, 1, 5.—
b.
To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:

non, si queam mutare,

Ter. Ad. 4, 7, 19.—
c.
To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:

ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,

Hor. S. 2, 2, 58:

melle mutatum (sc. balsamum),

adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—
B.
Of change in its relation to other things, etc.
1.
In gen., to change one thing, etc., for another:

mutatis ad celeritatem jumentis,

Caes. B. C. 3, 11:

vestimenta mutanti tunica ardere visa est,

Suet. Tib. 14:

calceos et vestimenta,

Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:

mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,

Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:

pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,

Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:

non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,

Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—
2.
Esp.
a.
Mutata verba, i. e. figurative:

mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,

Cic. Or. 27, 92.—
b.
Of style, to vary, alter:

reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,

Cic. Part. Or. 7, 23:

genus eloquendi... mutatum,

id. ib. 5, 16.—
c.
Of one's assertion or promise:

quod dixi semel, hau mutabo,

will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—
d.
Of place, to change, shift, alter:

locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,

Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:

exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,

i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:

jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,

Hor. C. Sec. 39.—
C.
Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:

cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,

Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:

ut vestem cum illo mutem,

Ter. Eun. 3, 5, 24:

ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

Liv. 21, 45, 6.—With pro:

C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,

Liv. 27, 35, 14:

non debere eum incerta pro certis mutare,

Sall. J. 83, 1:

mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,

Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:

quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),

Hor. C. 2, 16, 19:

victoriae possessionem incertā pace mutāsse,

Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:

victrice patriā victam mutari,

id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:

coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,

Plaut. Capt. prol. 28; cf.:

homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,

id. ib. 1, 1, 33;

1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,

Hor. S. 1, 4, 29:

mutandi copia,

Sall. J. 18, 5.—With abl.:

uvam Furtivā mutat strigili,

Hor. S. 2, 7, 109:

suburbanis lactens porcus aere mutandus est,

Col. 7, 9, 4:

caetera reponantur, vel aere mutentur,

id. 8, 5, 4:

aere mutandi sunt (sc. apri),

id. 9, 1, 7:

quamvis Milesia magno Vellera mutentur,

Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:

eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,

Sall. J. 44, 5.—With inter:

mutare res inter se instituerant,

Sall. J. 18, 9.—
D.
To forsake, abandon, leave:

mutare, derelinquere,

Non. p. 351, 1:

expertum jam principem anxii mutabant,

Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:

quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,

Juv. 6, 472.
2.
mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet. ), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
3.
Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • Mutō — (武藤 warrior wisteria ) is a Japanese surname. It is also romanized as Muto, Mutoh or Mutou. Mutou Valley valley in the Flaming Mountains People named Muto include: Azumi Muto, actress Keiji Mutoh, wrestler Toshirō Mutō (武藤敏郎, Mutō Toshirō? …   Wikipedia

  • Mutō — Muto ist der Familienname folgender Personen: Pasquale Muto (* 1980), italienischer Radrennfahrer Salvatore de Muto (1876–1970), italienischer Schauspieler Mutō ist der Familienname folgender Personen: Mutō Akira (1892–1948), japanischer General… …   Deutsch Wikipedia

  • Muto — ist der Familienname folgender Personen: Pasquale Muto (* 1980), italienischer Radrennfahrer Salvatore de Muto (1876–1970), italienischer Schauspieler Mutō ist der Familienname folgender Personen: Mutō Akira (1892–1948), japanischer General und… …   Deutsch Wikipedia

  • muto — [lat. mūtus, voce der. da una radice onomatopeica mu che, come il gr. mŷ , riproduceva la formazione di suoni inarticolati prodotti a bocca chiusa]. ■ agg. 1. (med.) [di persona affetta da mutismo] ▶◀ (lett.) mutolo. ‖ sordomuto. 2. a. [di… …   Enciclopedia Italiana

  • MUTO — Gallice Mouton, item Florin a l Aignel, species fuit monetae aureae Franciae Regum, de qua vide supra in voce Mulro. Item machina bellica, apud Froissardum Volum. 3. c. 102. quae Aries aliis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • muto — 1mù·to agg., s.m. 1a. agg., s.m. AU che, chi è incapace di articolare i suoni in parole perché affetto da mutismo o sordomutismo: un bambino muto, il linguaggio dei muti 1b. agg. CO estens., di persona che rimane silenziosa per un emozione… …   Dizionario italiano

  • Muto — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Personnalités Kabun Mutō (1926 2009) a été ministre des affaires étrangères du Japon en 1993. Keiji Mutō est un catcheur professionnel japonais. Mika Mutō …   Wikipédia en Français

  • muto — {{hw}}{{muto}}{{/hw}}A agg. 1 (med.) Che non parla perché affetto da mutismo. 2 (est.) Che resta senza parola in seguito a una forte emozione, un violento sentimento e sim.: restar muto per la vergogna | Essere muto come un pesce, evitare di… …   Enciclopedia di italiano

  • muto — (немой | muet | stumm | silent | muto) Звук, обозначаемый на письме, но не произносимый; таково в некоторых случаях e французского языка. Французское h всегда немое в том смысле, что оно никогда не произносится, но сохранился обычай считать его… …   Пятиязычный словарь лингвистических терминов

  • muto — A agg. 1. privo della parola, mutolo (lett.) 2. (est.) ammutolito, attonito 3. (di simpatia, di emozione, ecc.) tacito, inespresso, nascosto CONTR. chiaro, manifesto, palese 4 …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • Muto Akira — Mutō Akira (jap. 武藤 章; * 15. Dezember 1892; † 23. Dezember 1948) absolvierte die Heeresoffiziersschule und war zunächst ab 1937 Leiter der Abteilung Strategie im Generalstab. Mutō Im September 1939 wurde Mutō als Generalmajor Chef im Gunmukyoku… …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”